TABBY TRIP IN EU. THREAT ASSESSMENT OF BULLYING BEHAVIOUR IN YOUNGSTERS, TRANSFERRING RISK OF INTERNET PROTECTION PROCEDURES IN EUROPE
EUROPEAN PROJECT N° JUST/2011-2012/DAP/AG/3259
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Η βία στην οποία υπόκεινται οι νέοι άνθρωποι εξαιτίας της χρήσης της νέας τεχνολογίας και των κοινωνικών δικτύων έχει ονομαστεί κατά καιρούς ηλεκτρονικός εκφοβισμός, ηλεκτρονική απειλή ή/και sexting. Οι «ψηφιακοί γηγενείς», όπως έχουν ονομαστεί οι σημερινοί νέοι, επικοινωνούν, κάνουν νέους φίλους, γνωστοποιούν στοιχεία για τον εαυτό τους και μαθαίνουν πληροφορίες για τη μουσική, τον αθλητισμό, την τέχνη κοκ μέσα από τη χρήση του διαδικτύου και των σχετικών εργαλείων. Παρόλο που μια τέτοια συμπεριφορά έχει θετικές επιπτώσεις και προϋποθέτει μια θετική χρήση του διαδικτύου, από την άλλη πλευρά υπάρχει μια σκοτεινή πλευρά στη χρήση του παγκόσμιου ιστού η οποία μπορεί να είναι καταστροφική.
Επειδή η προσέγγιση που εφαρμόσαμε στο πλαίσιο του πρώτου Προγράμματος Tabby (JLS/2009-2010/DAP/AG/1340 AMG) αποδείχθηκε αποτελεσματική, επιθυμούμε να την επεκτείνουμε σε τρεις νέες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, να ενισχύσουμε την αποτελεσματικότητά της και να αναπτύξουμε νέες μεθόδους σε συνολικά οκτώ διαφορετικές Ευρωπαϊκές χώρες.
Το «Ταξίδι του Tabby στην Ευρωπαϊκή Ένωση» είναι ένα πρόγραμμα που σχεδιάστηκε για να ενισχύσει την κατανόηση των εφήβων αναφορικά με τις πιθανές αρνητικές επιπτώσεις από τη χρήση των νέων τεχνολογιών και να τους εκπαιδεύσει στους κινδύνους που υπάρχουν αλλά και στην επίλυση σχετικών προβλημάτων με βασικό στόχο την ευημερία και την ασφάλειά τους. Η προσέγγιση του Προγράμματος αυτού περιλαμβάνει ένα διαδικτυακό εργαλείο αυτοαξιολόγησης (ερωτηματολόγιο) σχετικά με τους κινδύνους που ενέχει η χρήση του διαδικτύου, τέσσερα βίντεο, ένα εγχειρίδιο για τον εκπαιδευτικό και ένα εκπαιδευτικό βιντεοπαιχνίδι με στόχο την ενίσχυση της αυτοεπίγνωσης και ενδεχομένως την αλλαγή της επικίνδυνης συμπεριφοράς.
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
Στόχοι του Προγράμματος αποτελούν τα παρακάτω:
1) Η ανάπτυξη ενός διαδικτυακού εργαλείου αυτοαξιολόγησης (ερωτηματολόγιο) σχετικά με τους κινδύνους που ενέχει η χρήση του διαδικτύου, το οποίο θα βασίζεται σε σημαντικούς προβλεπτικούς και προστατευτικούς παράγοντες που προέκυψαν από την έρευνα στο πλαίσιο του πρώτου Προγράμματος «Tabby στο Διαδίκτυο».
2) Η ενίσχυση της κατανόησης των εφήβων αλλά και των ενηλίκων (εκπαιδευτικών και γονέων) σχετικά με τις πιθανές αρνητικές επιπτώσεις από τη χρήση των νέων τεχνολογιών και, ειδικότερα, σχετικά με τον ηλεκτρονικό εκφοβισμό και τη θυματοποίηση. Επίσης, το Πρόγραμμα στοχεύει στην αξιολόγηση της επίδρασης που έχουν διάφορες ψυχο-εκπαιδευτικές δράσεις (στο πλαίσιο της εφαρμογής του Προγράμματος) για τη μείωση της ριψοκίνδυνης συμπεριφοράς των εφήβων και την εφαρμογή των «σωστών» επιλογών διαδικτυακά. Αυτό θα γίνει με την επέκταση των αποτελεσμάτων (εργαλείων και δεδομένων), της λογικής και της γνώσης που αποκτήθηκε κατά τη διάρκεια του πρώτου Προγράμματος «Tabby στο Διαδίκτυο» σε επιπλέον χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ειδικότερα, σχεδιάζεται:
- Η εκπαίδευση των εκπροσώπων των τριών νέων εταίρων-χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον ηλεκτρονικό εκφοβισμό, τις απειλές μέσω διαδικτύου και στο sexting.
- Η μετάφραση και προσαρμογή των εργαλείων του Tabby στη γλώσσα των νέων εταίρων-χωρών που συμμετέχουν στο Πρόγραμμα.
- Η εκπαίδευση των εκπαιδευτικών στις χώρες των νέων εταίρων στα εργαλεία του Προγράμματος.
- Η διεξαγωγή μιας έρευνας μέσω της συλλογής δεδομένων και η εφαρμογή μιας παρέμβασης σχετικά με την αυτοαξιολόγηση του κινδύνου, μέσω της χρήσης του νέου διαδικτυακού ερωτηματολογίου, τη χρήση του εγχειριδίου για τους εκπαιδευτικούς και των βίντεο για τους/τις μαθητές/τριες.
- Η διεξαγωγή μιας επαναληπτικής έρευνας (follow-up) για την αξιολόγηση των αλλαγών στα επίπεδα της ριψοκίνδυνης χρήσης, της αυτοεπίγνωσης και της επιθετικής διαδικτυακής συμπεριφοράς.
3) Η αλλαγή της ριψοκίνδυνης διαδικτυακής συμπεριφοράς μέσω της δημιουργίας ενός δια-δραστικού βιντεοπαιχνιδιού σε μορφή HTML5, με στόχο την ανάπτυξη των γνώσεων και των δεξιοτήτων των νέων σχετικά με την ασφαλή χρήση του διαδικτύου. Το βιντεοπαιχνίδι θα βοηθήσει στην αλλαγή των στάσεων και των συμπεριφορών και θα διδάσκει ασφαλείς τρόπους διακίνησης και επιβίωσης στον κυβερνοχώρο. Πρόκειται για ένα εκπαιδευτικό παιχνίδι με δια-δραστικά στοιχεία κατάλληλα για τους «ψηφιακούς γηγενείς». Θα χρησιμοποιηθεί στα σχολεία μέσω των εκπαιδευτικών, οι οποίοι θα λαμβάνουν επανατροφοδότηση από τους μαθητές ως μέρος της μαθησιακής διαδικασίας.
4) Η αποτελεσματικότητα της ερευνητικής διαδικασίας, μέσω της συλλογής μακροχρόνιων δεδομένων και των επαναληπτικών μετρήσεων του Προγράμματος αλλά και της ευαισθησίας στην αξιολόγηση της απειλής στη μελλοντική συμπεριφορά.
5) Η δημοσίευση και η διάχυση των αποτελεσμάτων μέσω συνεντεύξεων τύπου, ανακοινώσεων στον τύπο, συμμετοχής σε εθνικά και διεθνή συνέδρια αλλά και συνεργασιών με το Υπουργείο Παιδείας στην εκάστοτε χώρα, έτσι ώστε να ενημερωθούν τα σχολεία και να διαχυθεί η γνώση σχετικά με το ζήτημα του ηλεκτρονικού εκφοβισμού, των ηλεκτρονικών απειλών και του sexting.
ΑΠΟ ΤΟ TABBY ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΣΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΤΟΥ TABBY ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΕΝΩΣΗ
Η εμπειρία του Ευρωπαϊκού Προγράμματος «Tabby στο Διαδίκτυο» μας βοήθησε να αναπτύξουμε μια αποτελεσματική και αποδοτική προσέγγιση για την αξιολόγηση της ριψοκίνδυνης χρήσης του διαδικτύου και τη διαχείριση των περιστατικών ηλεκτρονικού εκφοβισμού.
Η προσέγγιση αυτή πιστοποιεί τους παράγοντες κινδύνου αλλά και τις κατάλληλες στρατηγικές που πρέπει να υιοθετήσει κανείς προκειμένου να προστατεύσει τους εφήβους από τις παγίδες του διαδικτύου, κυρίως μέσα από τη χρήση των ακόλουθων εργαλείων:
- Το ερωτηματολόγιο Tabby: οι απαντήσεις που δίνονται προσφέρουν μια εκτίμηση του κινδύνου που αντιμετωπίζουν οι έφηβοι να εκφοβίσουν ή να εκφοβιστούν διαδικτυακά. Συμπληρώνοντας το ερωτηματολόγιο, οι έφηβοι αποκτούν ένα προφίλ σχετικά με τον κίνδυνο που διατρέχουν καθώς και χρήσιμες συμβουλές για το πώς να αποφύγουν τις παγίδες του κυβερνοχώρου.
- Τα βίντεο του Tabby: τέσσερα σύντομα βίντεο κλιπ, τα οποία απεικονίζουν διαφορετικές μορφές ηλεκτρονικού εκφοβισμού και οδηγούν τους έφηβους να σκεφθούν τις απειλές που μπορεί να αντιμετωπίσουν όταν υποτιμούν τους πιθανούς κινδύνους που συνδέονται με μια αλόγιστη χρήση των νέων τεχνολογιών.
- Το εγχειρίδιο και η εκπαίδευση των εκπαιδευτικών: στόχος της εκπαίδευσης των εκπαιδευτικών είναι να τους βοηθήσει να αναγνωρίζουν τους παράγοντες κινδύνου που σχετίζονται με τον ηλεκτρονικό εκφοβισμό και να τους διδάξει δράσεις πρόληψης ενάντια στο φαινόμενο.
Δεδομένης της αποδεδειγμένης αποτελεσματικότητας της προσέγγισης του Tabby, με βάση το προηγούμενο Πρόγραμμα (Tabby στο Διαδίκτυο), θεωρήσαμε απαραίτητο να συνεχίσουμε να ενισχύουμε την ενημέρωση και την πρόληψη σχετικά με το φαινόμενο του ηλεκτρονικού εκφοβισμού μέσα από ένα Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα με τίτλο: Το Ταξίδι του Tabby στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Το Πρόγραμμα το «Ταξίδι του Tabby στην Ευρωπαϊκή Ένωση» θα μας επιτρέψει:
- Να διαδώσουμε, να βελτιώσουμε και να εφαρμόσουμε σε ευρωπαϊκό επίπεδο τη μέθοδο για την εκτίμηση της απειλής, η οποία αναπτύχθηκε μέσω των εργαλείων του Tabby, χρησιμοποιείται ήδη σε οκτώ Ευρωπαϊκές χώρες και είναι διαθέσιμη στα Αγγλικά, Ιταλικά, Ελληνικά, Γαλλικά, Ισπανικά, Πολωνικά, Βουλγαρικά και Ουγγρικά.
- Να αναπτύξουμε και να μοιραστούμε καλές πρακτικές για το φαινόμενο του ηλεκτρονικού εκφοβισμού, όπως η μέθοδος εκτίμησης της ηλεκτρονικής απειλής αλλά και σχετικές παρεμβάσεις των οποίων η επιστημονική εγκυρότητα έχει αποδειχθεί ήδη στο προηγούμενο Πρόγραμμα «Tabby στο Διαδίκτυο».
- Να αναπτύξουμε, να εφαρμόσουμε και να δημιουργήσουμε υγιείς σχέσεις ανάμεσα σε μαθητές και ανάμεσα σε μαθητές και εκπαιδευτικούς και να τους εκπαιδεύσουμε στην ασφαλή χρήση του διαδικτύου.
- Να αναβαθμίσουμε τα εργαλεία του Tabby με ένα νέο εργαλείο και συγκεκριμένα με ένα εκπαιδευτικό δια-δραστικό βιντεοπαιχνίδι, με στόχο την αλλαγή των στάσεων των εφήβων ως προς το φαινόμενο του ηλεκτρονικού εκφοβισμού και την απόκτηση κατάλληλων στρατηγικών για την αποτελεσματική χρήση των νέων τεχνολογιών.
ΕΤΑΙΡΟΙ
Οι συνεργάτες που εμπλέκονται στο νέο Πρόγραμμα επιλέχθηκαν κατ’ αρχάς για να βελτιώσουν και να διαδώσουν την εμπειρία του πρώτου Προγράμματος «Tabby στο Διαδίκτυο» (DAPHNE project N° JLS/2009-2010/DAP/AG/1340 AMG). Ειδικότερα, οι στόχοι των εταίρων που συμμετείχαν στο παραπάνω Πρόγραμμα, όπως το Δεύτερο Πανεπιστήμιο της Νάπολης (Ιταλία), το Πανεπιστήμιο της Κύπρου (Κύπρος), το Τμήμα Ψυχολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (Ελλάδα), το Ίδρυμα Eszter (Ουγγαρία), Το Κέντρο Μελετών της Δημοκρατίας (Βουλγαρία) και o Σύλλογος Chiamamilano (Ιταλία), είναι η βελτίωση των αποτελεσμάτων και των ενεργειών σχετικά με τη μείωση της θυματοποίησης στο διαδίκτυο μεταξύ του μαθητικού πληθυσμού αρχικά στις πέντε αυτές χώρες.
Από την άλλη, οι νέοι εταίροι θα βοηθήσουν στη διάχυση της μεθόδου σε τρεις επιπλέον Ευρωπαϊκές χώρες – την Ισπανία, τη Γαλλία και την Πολωνία. Συγκεκριμένα, το Τμήμα Αναπτυξιακής και Εκπαιδευτικής Ψυχολογίας του Αυτόνομου Πανεπιστημίου της Μαδρίτης (Ισπανία) είναι εταίρος του Προγράμματος εξαιτίας της προηγούμενης εκτεταμένης εμπειρίας του σε Ευρωπαϊκά Προγράμματα και στην έρευνα για τον εκφοβισμό. Επίσης, το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο για τη Βία στα Σχολεία (Γαλλία) και το Κέντρο Ψυχο-Εκπαιδευτικών Υπηρεσιών του Πανεπιστημίου Kazimierz Wielki (Πολωνία) έχουν μια πολύχρονη και αποδεδειγμένη εμπειρία τόσο στην έρευνα για τη βία όσο και στην πρόληψη της βίας στα σχολεία. Τέλος, η συνεργασία της Εταιρείας TiconBlu κρίθηκε απαραίτητη για την ανάπτυξη του νέου δια-δραστικού βιντεοπαιχνιδιού με στόχο τη διάχυση στο διαδίκτυο και στα σχολεία της φιλοσοφίας και των πρακτικών του Προγράμματος.
Επομένως, ο στόχος μας στο πλαίσιο αυτού του νέου Προγράμματος ΔΑΦΝΗ είναι (α) η διάχυση και η βελτίωση της προσέγγισης και των εργαλείων του Tabby, (β) η ανάπτυξη ενός προγράμματος μεγάλης κλίμακας το οποίο βασίζεται στην ευρεία συνεργασία οργανισμών και φορέων από ένα σημαντικό αριθμό χωρών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και (γ) η ανάπτυξη και η διάχυση του πρώτου βιντεοπαιχνιδιού για τον ηλεκτρονικό εκφοβισμό, εγκαθιδρύοντας με τον τρόπο αυτό την Μέθοδο Tabby η οποία καθιστά τους επωφελούμενους του Προγράμματος κυρίαρχους της δικής τους αλλαγής σε επίπεδο στάσεων και συμπεριφοράς.
ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ
Η Μέθοδος Tabby, δηλαδή η εκτίμηση της απειλής εκφοβιστικής συμπεριφοράς, αποδεικνύεται αποτελεσματική, αποδοτική και ενδιαφέρουσα για τους νέους ανθρώπους, καθιστώντας τους ικανούς να αναλάβουν οι ίδιοι την ευθύνη των επιλογών τους και της συμπεριφοράς τους στο διαδίκτυο, όσον αφορά την άσκηση εκφοβισμού ενάντια σε άλλους ή τη θυματοποίησή τους.
Η μέθοδος που χρησιμοποιήθηκε για την εκτίμηση της απειλής (π.χ. η συμπλήρωση ερωτηματολογίου για την απόκτηση ενός προφίλ σχετικά με την επικινδυνότητα της χρήσης του διαδικτύου, το οποίο βασίζεται σε στατικούς και δυναμικούς παράγοντες επικινδυνότητας και προστατευτικούς παράγοντες) αποτελεί μια καινοτόμα προσέγγιση, η οποία εξαπλώνεται πλέον στην Ευρώπη, εφόσον εφαρμόζεται σε δύο σημαντικές χώρες (την Ισπανία και τη Γαλλία) όπου ο παραδοσιακός σχολικός εκφοβισμός έχει ευρέως μελετηθεί και αντιμετωπιστεί.
Ο ύστατος τρόπος για την ενίσχυση της ενημερότητας των παιδιών και των εφήβων στην ασφαλή χρήση του διαδικτύου, γενικότερα, και στη μείωση του κινδύνου θυματοποίησης και άσκησης ηλεκτρονικού εκφοβισμού, ειδικότερα, είναι η χρήση ενός δια-δραστικού εργαλείου που μπορεί να γίνει πράξη μέσω ενός βιντεοπαιχνιδιού. Τα παιδιά και οι έφηβοι κάθε ηλικίας είναι φανατικοί οπαδοί των βιντεοπαιχνιδιών. Το εκπαιδευτικό βιντεοπαιχνίδι θα έχει ένα συγκεκριμένο σκοπό που δεν είναι άλλος από την εκμάθηση δεξιοτήτων και πρακτικών για την ενίσχυση της ικανότητας των νέων να αντιμετωπίζουν επιτυχημένα και κατάλληλα τις διαδικτυακές απειλές.
Κατασκευάζοντας το συγκεκριμένο βιντεοπαιχνίδι, μαθητές και μαθήτριες στο σχολείο, με την εποπτεία των εκπαιδευτικών τους, θα κατακτήσουν σημαντικούς στόχους. Σύμφωνα με τους κανόνες του παιχνιδιού, θα τοποθετούν τον εαυτό τους σε πιθανές καταστάσεις κατά τις οποίες εκτελώντας συγκεκριμένες ενέργειες θα έρχονται αντιμέτωποι με επικίνδυνες συνέπειες και θα προσπαθούν να βρουν το σωστό τρόπο αντιμετώπισης ή να πληρώσουν το αντίτιμο των επιλογών και της συμπεριφοράς τους. Αυτή είναι μια δημιουργική προσέγγιση, καθώς η εικονική πραγματικότητα θα βοηθήσει τους επωφελούμενους να αλλάξουν την επικίνδυνη διαδικτυακή τους συμπεριφορά. Στόχος αυτής της παρέμβασης είναι επίσης οι εκπαιδευτικοί οι οποίοι θα χρησιμοποιήσουν το βιντεοπαιχνίδι ως μέρος των μαθημάτων τους.
Το βιντεοπαιχνίδι και η προσέγγισή του προστίθεται στο σύνολο των εργαλείων του Tabby (διαδικτυακό ερωτηματολόγιο, βίντεο κλιπ και εγχειρίδιο) και θα είναι διαθέσιμο για τους μαθητές και τις μαθήτριες και των οκτώ Ευρωπαϊκών χωρών που συμμετέχουν στο Πρόγραμμα. Η επίδραση του βιντεοπαιχνιδιού θα αξιολογηθεί με μετρήσεις αυτό-αναφοράς των ίδιων των μαθητών/τριών, οι οποίες θα διεξαχθούν πριν και μετά τη χρήση του.
Η βία στην οποία υπόκεινται οι νέοι άνθρωποι εξαιτίας της χρήσης της νέας τεχνολογίας και των κοινωνικών δικτύων έχει ονομαστεί κατά καιρούς ηλεκτρονικός εκφοβισμός, ηλεκτρονική απειλή ή/και sexting. Οι «ψηφιακοί γηγενείς», όπως έχουν ονομαστεί οι σημερινοί νέοι, επικοινωνούν, κάνουν νέους φίλους, γνωστοποιούν στοιχεία για τον εαυτό τους και μαθαίνουν πληροφορίες για τη μουσική, τον αθλητισμό, την τέχνη κοκ μέσα από τη χρήση του διαδικτύου και των σχετικών εργαλείων. Παρόλο που μια τέτοια συμπεριφορά έχει θετικές επιπτώσεις και προϋποθέτει μια θετική χρήση του διαδικτύου, από την άλλη πλευρά υπάρχει μια σκοτεινή πλευρά στη χρήση του παγκόσμιου ιστού η οποία μπορεί να είναι καταστροφική.
Επειδή η προσέγγιση που εφαρμόσαμε στο πλαίσιο του πρώτου Προγράμματος Tabby (JLS/2009-2010/DAP/AG/1340 AMG) αποδείχθηκε αποτελεσματική, επιθυμούμε να την επεκτείνουμε σε τρεις νέες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, να ενισχύσουμε την αποτελεσματικότητά της και να αναπτύξουμε νέες μεθόδους σε συνολικά οκτώ διαφορετικές Ευρωπαϊκές χώρες.
Το «Ταξίδι του Tabby στην Ευρωπαϊκή Ένωση» είναι ένα πρόγραμμα που σχεδιάστηκε για να ενισχύσει την κατανόηση των εφήβων αναφορικά με τις πιθανές αρνητικές επιπτώσεις από τη χρήση των νέων τεχνολογιών και να τους εκπαιδεύσει στους κινδύνους που υπάρχουν αλλά και στην επίλυση σχετικών προβλημάτων με βασικό στόχο την ευημερία και την ασφάλειά τους. Η προσέγγιση του Προγράμματος αυτού περιλαμβάνει ένα διαδικτυακό εργαλείο αυτοαξιολόγησης (ερωτηματολόγιο) σχετικά με τους κινδύνους που ενέχει η χρήση του διαδικτύου, τέσσερα βίντεο, ένα εγχειρίδιο για τον εκπαιδευτικό και ένα εκπαιδευτικό βιντεοπαιχνίδι με στόχο την ενίσχυση της αυτοεπίγνωσης και ενδεχομένως την αλλαγή της επικίνδυνης συμπεριφοράς.
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
Στόχοι του Προγράμματος αποτελούν τα παρακάτω:
1) Η ανάπτυξη ενός διαδικτυακού εργαλείου αυτοαξιολόγησης (ερωτηματολόγιο) σχετικά με τους κινδύνους που ενέχει η χρήση του διαδικτύου, το οποίο θα βασίζεται σε σημαντικούς προβλεπτικούς και προστατευτικούς παράγοντες που προέκυψαν από την έρευνα στο πλαίσιο του πρώτου Προγράμματος «Tabby στο Διαδίκτυο».
2) Η ενίσχυση της κατανόησης των εφήβων αλλά και των ενηλίκων (εκπαιδευτικών και γονέων) σχετικά με τις πιθανές αρνητικές επιπτώσεις από τη χρήση των νέων τεχνολογιών και, ειδικότερα, σχετικά με τον ηλεκτρονικό εκφοβισμό και τη θυματοποίηση. Επίσης, το Πρόγραμμα στοχεύει στην αξιολόγηση της επίδρασης που έχουν διάφορες ψυχο-εκπαιδευτικές δράσεις (στο πλαίσιο της εφαρμογής του Προγράμματος) για τη μείωση της ριψοκίνδυνης συμπεριφοράς των εφήβων και την εφαρμογή των «σωστών» επιλογών διαδικτυακά. Αυτό θα γίνει με την επέκταση των αποτελεσμάτων (εργαλείων και δεδομένων), της λογικής και της γνώσης που αποκτήθηκε κατά τη διάρκεια του πρώτου Προγράμματος «Tabby στο Διαδίκτυο» σε επιπλέον χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ειδικότερα, σχεδιάζεται:
- Η εκπαίδευση των εκπροσώπων των τριών νέων εταίρων-χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον ηλεκτρονικό εκφοβισμό, τις απειλές μέσω διαδικτύου και στο sexting.
- Η μετάφραση και προσαρμογή των εργαλείων του Tabby στη γλώσσα των νέων εταίρων-χωρών που συμμετέχουν στο Πρόγραμμα.
- Η εκπαίδευση των εκπαιδευτικών στις χώρες των νέων εταίρων στα εργαλεία του Προγράμματος.
- Η διεξαγωγή μιας έρευνας μέσω της συλλογής δεδομένων και η εφαρμογή μιας παρέμβασης σχετικά με την αυτοαξιολόγηση του κινδύνου, μέσω της χρήσης του νέου διαδικτυακού ερωτηματολογίου, τη χρήση του εγχειριδίου για τους εκπαιδευτικούς και των βίντεο για τους/τις μαθητές/τριες.
- Η διεξαγωγή μιας επαναληπτικής έρευνας (follow-up) για την αξιολόγηση των αλλαγών στα επίπεδα της ριψοκίνδυνης χρήσης, της αυτοεπίγνωσης και της επιθετικής διαδικτυακής συμπεριφοράς.
3) Η αλλαγή της ριψοκίνδυνης διαδικτυακής συμπεριφοράς μέσω της δημιουργίας ενός δια-δραστικού βιντεοπαιχνιδιού σε μορφή HTML5, με στόχο την ανάπτυξη των γνώσεων και των δεξιοτήτων των νέων σχετικά με την ασφαλή χρήση του διαδικτύου. Το βιντεοπαιχνίδι θα βοηθήσει στην αλλαγή των στάσεων και των συμπεριφορών και θα διδάσκει ασφαλείς τρόπους διακίνησης και επιβίωσης στον κυβερνοχώρο. Πρόκειται για ένα εκπαιδευτικό παιχνίδι με δια-δραστικά στοιχεία κατάλληλα για τους «ψηφιακούς γηγενείς». Θα χρησιμοποιηθεί στα σχολεία μέσω των εκπαιδευτικών, οι οποίοι θα λαμβάνουν επανατροφοδότηση από τους μαθητές ως μέρος της μαθησιακής διαδικασίας.
4) Η αποτελεσματικότητα της ερευνητικής διαδικασίας, μέσω της συλλογής μακροχρόνιων δεδομένων και των επαναληπτικών μετρήσεων του Προγράμματος αλλά και της ευαισθησίας στην αξιολόγηση της απειλής στη μελλοντική συμπεριφορά.
5) Η δημοσίευση και η διάχυση των αποτελεσμάτων μέσω συνεντεύξεων τύπου, ανακοινώσεων στον τύπο, συμμετοχής σε εθνικά και διεθνή συνέδρια αλλά και συνεργασιών με το Υπουργείο Παιδείας στην εκάστοτε χώρα, έτσι ώστε να ενημερωθούν τα σχολεία και να διαχυθεί η γνώση σχετικά με το ζήτημα του ηλεκτρονικού εκφοβισμού, των ηλεκτρονικών απειλών και του sexting.
ΑΠΟ ΤΟ TABBY ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΣΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΤΟΥ TABBY ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΕΝΩΣΗ
Η εμπειρία του Ευρωπαϊκού Προγράμματος «Tabby στο Διαδίκτυο» μας βοήθησε να αναπτύξουμε μια αποτελεσματική και αποδοτική προσέγγιση για την αξιολόγηση της ριψοκίνδυνης χρήσης του διαδικτύου και τη διαχείριση των περιστατικών ηλεκτρονικού εκφοβισμού.
Η προσέγγιση αυτή πιστοποιεί τους παράγοντες κινδύνου αλλά και τις κατάλληλες στρατηγικές που πρέπει να υιοθετήσει κανείς προκειμένου να προστατεύσει τους εφήβους από τις παγίδες του διαδικτύου, κυρίως μέσα από τη χρήση των ακόλουθων εργαλείων:
- Το ερωτηματολόγιο Tabby: οι απαντήσεις που δίνονται προσφέρουν μια εκτίμηση του κινδύνου που αντιμετωπίζουν οι έφηβοι να εκφοβίσουν ή να εκφοβιστούν διαδικτυακά. Συμπληρώνοντας το ερωτηματολόγιο, οι έφηβοι αποκτούν ένα προφίλ σχετικά με τον κίνδυνο που διατρέχουν καθώς και χρήσιμες συμβουλές για το πώς να αποφύγουν τις παγίδες του κυβερνοχώρου.
- Τα βίντεο του Tabby: τέσσερα σύντομα βίντεο κλιπ, τα οποία απεικονίζουν διαφορετικές μορφές ηλεκτρονικού εκφοβισμού και οδηγούν τους έφηβους να σκεφθούν τις απειλές που μπορεί να αντιμετωπίσουν όταν υποτιμούν τους πιθανούς κινδύνους που συνδέονται με μια αλόγιστη χρήση των νέων τεχνολογιών.
- Το εγχειρίδιο και η εκπαίδευση των εκπαιδευτικών: στόχος της εκπαίδευσης των εκπαιδευτικών είναι να τους βοηθήσει να αναγνωρίζουν τους παράγοντες κινδύνου που σχετίζονται με τον ηλεκτρονικό εκφοβισμό και να τους διδάξει δράσεις πρόληψης ενάντια στο φαινόμενο.
Δεδομένης της αποδεδειγμένης αποτελεσματικότητας της προσέγγισης του Tabby, με βάση το προηγούμενο Πρόγραμμα (Tabby στο Διαδίκτυο), θεωρήσαμε απαραίτητο να συνεχίσουμε να ενισχύουμε την ενημέρωση και την πρόληψη σχετικά με το φαινόμενο του ηλεκτρονικού εκφοβισμού μέσα από ένα Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα με τίτλο: Το Ταξίδι του Tabby στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Το Πρόγραμμα το «Ταξίδι του Tabby στην Ευρωπαϊκή Ένωση» θα μας επιτρέψει:
- Να διαδώσουμε, να βελτιώσουμε και να εφαρμόσουμε σε ευρωπαϊκό επίπεδο τη μέθοδο για την εκτίμηση της απειλής, η οποία αναπτύχθηκε μέσω των εργαλείων του Tabby, χρησιμοποιείται ήδη σε οκτώ Ευρωπαϊκές χώρες και είναι διαθέσιμη στα Αγγλικά, Ιταλικά, Ελληνικά, Γαλλικά, Ισπανικά, Πολωνικά, Βουλγαρικά και Ουγγρικά.
- Να αναπτύξουμε και να μοιραστούμε καλές πρακτικές για το φαινόμενο του ηλεκτρονικού εκφοβισμού, όπως η μέθοδος εκτίμησης της ηλεκτρονικής απειλής αλλά και σχετικές παρεμβάσεις των οποίων η επιστημονική εγκυρότητα έχει αποδειχθεί ήδη στο προηγούμενο Πρόγραμμα «Tabby στο Διαδίκτυο».
- Να αναπτύξουμε, να εφαρμόσουμε και να δημιουργήσουμε υγιείς σχέσεις ανάμεσα σε μαθητές και ανάμεσα σε μαθητές και εκπαιδευτικούς και να τους εκπαιδεύσουμε στην ασφαλή χρήση του διαδικτύου.
- Να αναβαθμίσουμε τα εργαλεία του Tabby με ένα νέο εργαλείο και συγκεκριμένα με ένα εκπαιδευτικό δια-δραστικό βιντεοπαιχνίδι, με στόχο την αλλαγή των στάσεων των εφήβων ως προς το φαινόμενο του ηλεκτρονικού εκφοβισμού και την απόκτηση κατάλληλων στρατηγικών για την αποτελεσματική χρήση των νέων τεχνολογιών.
ΕΤΑΙΡΟΙ
Οι συνεργάτες που εμπλέκονται στο νέο Πρόγραμμα επιλέχθηκαν κατ’ αρχάς για να βελτιώσουν και να διαδώσουν την εμπειρία του πρώτου Προγράμματος «Tabby στο Διαδίκτυο» (DAPHNE project N° JLS/2009-2010/DAP/AG/1340 AMG). Ειδικότερα, οι στόχοι των εταίρων που συμμετείχαν στο παραπάνω Πρόγραμμα, όπως το Δεύτερο Πανεπιστήμιο της Νάπολης (Ιταλία), το Πανεπιστήμιο της Κύπρου (Κύπρος), το Τμήμα Ψυχολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (Ελλάδα), το Ίδρυμα Eszter (Ουγγαρία), Το Κέντρο Μελετών της Δημοκρατίας (Βουλγαρία) και o Σύλλογος Chiamamilano (Ιταλία), είναι η βελτίωση των αποτελεσμάτων και των ενεργειών σχετικά με τη μείωση της θυματοποίησης στο διαδίκτυο μεταξύ του μαθητικού πληθυσμού αρχικά στις πέντε αυτές χώρες.
Από την άλλη, οι νέοι εταίροι θα βοηθήσουν στη διάχυση της μεθόδου σε τρεις επιπλέον Ευρωπαϊκές χώρες – την Ισπανία, τη Γαλλία και την Πολωνία. Συγκεκριμένα, το Τμήμα Αναπτυξιακής και Εκπαιδευτικής Ψυχολογίας του Αυτόνομου Πανεπιστημίου της Μαδρίτης (Ισπανία) είναι εταίρος του Προγράμματος εξαιτίας της προηγούμενης εκτεταμένης εμπειρίας του σε Ευρωπαϊκά Προγράμματα και στην έρευνα για τον εκφοβισμό. Επίσης, το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο για τη Βία στα Σχολεία (Γαλλία) και το Κέντρο Ψυχο-Εκπαιδευτικών Υπηρεσιών του Πανεπιστημίου Kazimierz Wielki (Πολωνία) έχουν μια πολύχρονη και αποδεδειγμένη εμπειρία τόσο στην έρευνα για τη βία όσο και στην πρόληψη της βίας στα σχολεία. Τέλος, η συνεργασία της Εταιρείας TiconBlu κρίθηκε απαραίτητη για την ανάπτυξη του νέου δια-δραστικού βιντεοπαιχνιδιού με στόχο τη διάχυση στο διαδίκτυο και στα σχολεία της φιλοσοφίας και των πρακτικών του Προγράμματος.
Επομένως, ο στόχος μας στο πλαίσιο αυτού του νέου Προγράμματος ΔΑΦΝΗ είναι (α) η διάχυση και η βελτίωση της προσέγγισης και των εργαλείων του Tabby, (β) η ανάπτυξη ενός προγράμματος μεγάλης κλίμακας το οποίο βασίζεται στην ευρεία συνεργασία οργανισμών και φορέων από ένα σημαντικό αριθμό χωρών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και (γ) η ανάπτυξη και η διάχυση του πρώτου βιντεοπαιχνιδιού για τον ηλεκτρονικό εκφοβισμό, εγκαθιδρύοντας με τον τρόπο αυτό την Μέθοδο Tabby η οποία καθιστά τους επωφελούμενους του Προγράμματος κυρίαρχους της δικής τους αλλαγής σε επίπεδο στάσεων και συμπεριφοράς.
ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ
Η Μέθοδος Tabby, δηλαδή η εκτίμηση της απειλής εκφοβιστικής συμπεριφοράς, αποδεικνύεται αποτελεσματική, αποδοτική και ενδιαφέρουσα για τους νέους ανθρώπους, καθιστώντας τους ικανούς να αναλάβουν οι ίδιοι την ευθύνη των επιλογών τους και της συμπεριφοράς τους στο διαδίκτυο, όσον αφορά την άσκηση εκφοβισμού ενάντια σε άλλους ή τη θυματοποίησή τους.
Η μέθοδος που χρησιμοποιήθηκε για την εκτίμηση της απειλής (π.χ. η συμπλήρωση ερωτηματολογίου για την απόκτηση ενός προφίλ σχετικά με την επικινδυνότητα της χρήσης του διαδικτύου, το οποίο βασίζεται σε στατικούς και δυναμικούς παράγοντες επικινδυνότητας και προστατευτικούς παράγοντες) αποτελεί μια καινοτόμα προσέγγιση, η οποία εξαπλώνεται πλέον στην Ευρώπη, εφόσον εφαρμόζεται σε δύο σημαντικές χώρες (την Ισπανία και τη Γαλλία) όπου ο παραδοσιακός σχολικός εκφοβισμός έχει ευρέως μελετηθεί και αντιμετωπιστεί.
Ο ύστατος τρόπος για την ενίσχυση της ενημερότητας των παιδιών και των εφήβων στην ασφαλή χρήση του διαδικτύου, γενικότερα, και στη μείωση του κινδύνου θυματοποίησης και άσκησης ηλεκτρονικού εκφοβισμού, ειδικότερα, είναι η χρήση ενός δια-δραστικού εργαλείου που μπορεί να γίνει πράξη μέσω ενός βιντεοπαιχνιδιού. Τα παιδιά και οι έφηβοι κάθε ηλικίας είναι φανατικοί οπαδοί των βιντεοπαιχνιδιών. Το εκπαιδευτικό βιντεοπαιχνίδι θα έχει ένα συγκεκριμένο σκοπό που δεν είναι άλλος από την εκμάθηση δεξιοτήτων και πρακτικών για την ενίσχυση της ικανότητας των νέων να αντιμετωπίζουν επιτυχημένα και κατάλληλα τις διαδικτυακές απειλές.
Κατασκευάζοντας το συγκεκριμένο βιντεοπαιχνίδι, μαθητές και μαθήτριες στο σχολείο, με την εποπτεία των εκπαιδευτικών τους, θα κατακτήσουν σημαντικούς στόχους. Σύμφωνα με τους κανόνες του παιχνιδιού, θα τοποθετούν τον εαυτό τους σε πιθανές καταστάσεις κατά τις οποίες εκτελώντας συγκεκριμένες ενέργειες θα έρχονται αντιμέτωποι με επικίνδυνες συνέπειες και θα προσπαθούν να βρουν το σωστό τρόπο αντιμετώπισης ή να πληρώσουν το αντίτιμο των επιλογών και της συμπεριφοράς τους. Αυτή είναι μια δημιουργική προσέγγιση, καθώς η εικονική πραγματικότητα θα βοηθήσει τους επωφελούμενους να αλλάξουν την επικίνδυνη διαδικτυακή τους συμπεριφορά. Στόχος αυτής της παρέμβασης είναι επίσης οι εκπαιδευτικοί οι οποίοι θα χρησιμοποιήσουν το βιντεοπαιχνίδι ως μέρος των μαθημάτων τους.
Το βιντεοπαιχνίδι και η προσέγγισή του προστίθεται στο σύνολο των εργαλείων του Tabby (διαδικτυακό ερωτηματολόγιο, βίντεο κλιπ και εγχειρίδιο) και θα είναι διαθέσιμο για τους μαθητές και τις μαθήτριες και των οκτώ Ευρωπαϊκών χωρών που συμμετέχουν στο Πρόγραμμα. Η επίδραση του βιντεοπαιχνιδιού θα αξιολογηθεί με μετρήσεις αυτό-αναφοράς των ίδιων των μαθητών/τριών, οι οποίες θα διεξαχθούν πριν και μετά τη χρήση του.